مارتین سلیگمن بنیان‌گذار روان‌شناسی مثبت، نقل قول جالبی درباره‌ی آن دارد. وی می‌گوید: «روان‌شناسی مثبت خوب‌تر از آن است که فقط نزد روان‌شناس‌ها باقی بماند.» روان‌شناسی مثبت در واقع شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به بررسی و توسعه‌ی ویژگی‌های مثبت، احساسات و خصوصیات فردی افراد می‌پردازد. برخلاف روان‌شناسی سنتی که بیشتر به درمان و رفع اختلالات روانی تمرکز دارد، تمرکز روان‌شناسی مثبت، بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایتمندی در افراد است. روان‌شناسی مثبت به  افراد کمک می‌کند تا  توانمندی‌های اساسی و درونی خود را بشناسند و بتوانند از این توانمندی‌ها در جهت رسیدن به نیک‌زیستی استفاده کنند. روان‌شناسی مثبت را می‌توان با کوچینگ زندگی مساوی دانست. هر دوی این رویکردها، بر روی کارهای داوطلبانه‌ای نظارت دارند که انسان‌ها را به شکوفایی، شادمانی و نیک‌زیستی می‌رساند.انسان، امروز بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ، نیاز به مهارت‌های آزمون شده‌ای دارد که بتواند علاوه بر مدیریت سختی‌ها و آسیب‌های حاصله از واقعیت‌های تلخ و غیرقابل اجتناب زندگی، زمینِ زندگی‌اش را نیز در عرصه‌های شخصی، روابط صمیمی، خانواده و حرفه حاصل‌خیز کند.
روان‌شناسی کوچینگ به‌عنوان شاخه‌ای از روان‌شناسی کاربردی، ‌به شناخت و آزادسازی منابع درونی بالقوه انسان و حرکت در مسیر موفقیت و کامیابی کمک میکند.این کار را با استفاده از به‌کارگیری مفاهیم و نظریه‌های علم روان‌شناسی در کوچینگ انجام می‌دهد. مؤلف کتاب دوجلدی  کوچینگ زندگی مثبت، در این اثر سعی کرده است تا تمامی مفاهیم کاربردی و اساسی روان‌شناسی مثبت را در  دو جلد کتاب جمع‌آوری کند. این کتاب انتخاب بسیار مناسبی برای عموم مردم و متخصصان حوزه‌های روان‌شناسی و کوچینگ است. کتاب کوچینگ زندگی مثبت،اولین کتاب کوچینگ زندگی مبتنی بر روان‌شناسی مثبت در ایران است که به صورت کاملاً علمی و دقیق به توضیح کلیه مفاهیم روان‌شناسی مثبت پرداخته است.

بخشی از کتاب

مداخلات مثبت چیست؟

یکی از مداخلات مثبت مشهور که در روان‌شناسی مثبت به یک اثر اصیل و ماندگار تبدیل شده، تمرین «سه موهبت» است. این مداخله به اسم تمرین «سه چیز خوب» نیز نامیده می‌شود. این تمرین توسط مارتین سلیگمن ابداع شده است. دستورالعمل آن ساده، اما اثراتش به‌طور شگفت‌آوری قوی است. برای یک هفته، هر شب قبل از رفتن به رختخواب، سه چیز خوبی را بنویسید که آن روز برایتان اتفاق افتاده و این‌که چرا آن‌ سه اتفاق خوب برایتان اتفاق افتاده است. برای اکثر ما، فکرمان اغلب دور موضوعاتی است که آن روز برایمان خوب پیش نرفته است، یا کارهایی که آن روز انجام نداده‌ایم. این مداخله به‌طور خاص روی استفاده از طرفِ سبز شنل در آخرین بخش هر روز تمرکز دارد.

فعالیت‌هایی وجود دارد که از طریق آن می‌توانیم تجربه ذهنی درونی، دنیای عینی بیرونی که در آن زندگی می‌کنیم، یا هر دو را باهم تغییر بدهیم. این فعالیت‌ها شامل چیزهای گوناگونی است، مثل این‌که از ما خواسته می‌شود تا به چیزهای خاصی فکر کنیم، یا این‌که از ما خواسته می‌شود چیزهایی را درباره خود و دیگران مشاهده کنیم، انجام بدهیم یا بنویسیم. در این فعالیت‌ها می‌تواند از شما خواسته شود که در دنیای اطرافتان کاری انجام بدهید، یا رفتارتان را به شیوه‌ای خاص تغییر بدهید. بنابراین داریم درباره فعالیت‌های گوناگون و متفاوتی صحبت می‌کنیم. هدف اصلی مداخلات مثبت این است که به ما کمک کند تا چگونه از طرفِ سبز شنل خود به شیوه‌ای موثرتر استفاده کنیم.

مداخلات مثبت از کجا آمده‌اند؟ در روزهای اولیه روان‌شناسی مثبت، مارتین سلیگمن چندین مداخله مثبت ابداع کرد. گروه دیگری از پژوهشگران در این حوزه نیز تعداد دیگری از این مداخلات را ابداع کردند. گاهی اوقات این فعالیت‌ها با برعکس کردن یک فعالیت درباره «طرفِ قرمز شنل» درست شده است. برای مثال، یکی از این فنون، «معرفی مثبت» است، و این مداخله مثبت از تجربه مارتین سلیگمن در آموزش آسیب شناسی روانی به‌دست آمده است. سلیگمن در کلاس‌های آسیب شناسی روانی از شاگردانش می‌پرسید، «آیا می‌توانید زمان یا موردی را به خاطر آورید که در آن یکی از اعضای خانواده‌، یک آشنا یا دوست، دارای اختلال روان‌شناختی بوده باشد؟ آیا می‌توانید از وضعیت آن شخص، داستانی برای کلاس تعریف کنید؟» شاگردانش داستان‌های اثرگذار و تلخی بیان می‌کردند که مثبت نبودند، چرا که درباره بیماری‌های روانی بود. وقتی سلیگمن به روان‌شناسی مثبت رو آورد فکر کرد که این تمرین را تغییر بدهد و نه تنها از آدم‌ها درباره خوبی‌های دیگران بپرسد، بلکه درباره خوبی‌های خودشان و زمانی که در بهترین حالت و وضعیت خود هستند نیز بپرسد.

بنابراین، مداخلات مثبت گاهی فعالیت‌های طرفِ قرمز شنل هستند که برگردانده شده‌اند. هر چند بیشتر اوقات، این مداخلات بر اساس تحقیقات و تجربیات علمی ایجاد شده‌ تا در افراد تغییرات مثبتی ایجاد کنند. به‌طور خاص، معروف‌ترین مداخلات مثبت شامل «هیجانات مثبت»،‌ «توانمندی‌های منشی» و «هدف‌گذاری مثبت» است که در این کتاب به آن‌ها مفصل پرداخته شده است.

مخاطبین کتاب کوچینگ زندگی مثبت 

کتاب “کوچینگ زندگی مثبت” برای عموم مردم که به دنبال توسعه شخصی خود هستند، و همچنین برای مشاوران و متخصصان حوزه توسعه شخصی و روان‌شناسی کوچینگ، به عنوان یک منبع مفید قابل استفاده است. با خواندن این کتاب، مخاطبان می‌توانند به بهترین راهکارها و روش‌های توسعه شخصی دست یابند و از طریق این دانش، کار خود را بهبود بخشند و به مراجعان خود خدمات بهتر و با کیفیت‌تری ارائه دهند.

این کتاب به چه موضوعات و مفاهیمی پرداخته است؟

این کتاب در دو جلد، ده بخش و هجده فصل منسجم و یکپارچه سازماندهی شده است. جلد اول شامل بخش اول الی پنجم (فصل اول الی هشتم) و جلد دوم شامل بخش ششم الی دهم (فصل نهم الی هجدهم) است. پرسشنامه‌ها، تمرین‌ها، راهبردها و فعالیت‌های فراوانی در هر فصل برای درک بهتر و یادگیری مفاهیم برای علاقه‌مندان قرار داده شده است.

مفاهیم مطرح شده در کتاب اول

بخش اول مربوط به مداخلات مثبت و شامل فصل اول به همین نام است. مداخلات مثبت همان کارهایی است که برای نیک‌زیستی و شکوفایی خود انجام می‌دهیم.

بخش دوم مربوط به دو نظریه اساسی و مهم روان‌شناسی مثبت است؛ نظریه شخصیت و نظریه نیک‌زیستی و شامل دو فصل است. فصل دوم به معرفی نظریه شخصیت یا توانمندی‌های منشی و به‌کارگیری آن در زندگی می‌پردازد و فصل سوم نظریه نیک‌زیستی و پایه‌های نیک‌زیستی را معرفی می‌کند. خواننده از ابتدای بخش سوم و حین مطالعه بخش‌های چهارم الی هجدهم خواهد دید که هر یک از این فصل‌‌ها به نوعی امتداد و گسترش عمق یافته فصل دوم و سوم است. فراموش نشود که زیربنای نظری روان‌شناسی مثبت در فصل دوم و سوم ارائه شده و سایر فصل‌ها، علاوه بر عمق بخشیدن به دو فصل یاد شده، کاربست‌های آن دو فصل در حیطه‌های مختلف زندگی است. به زبانی دیگر، فصل دوم و سوم، ریشه‌ها و تنه‌ی برومند این نظریه و این کتاب هستند و سایر فصل‌ها شاخه‌های اصلی آن هستند.

بخش سوم مربوط به هیجانات مثبت و قدردانی است و شامل دو فصل است؛ فصل چهارم به هیجانات مثبت می‌پردازد. هیجانات مثبت یکی از پنج پایه نیک‌زیستی است. شیوه‌ها و راهبردهای پرورش هیجانات مثبت و همچنین اهمیت هیجانات منفی در این فصل ارائه شده است. فصل پنجم به توانمندی مَنِشی و هیجانِ مثبت بسیار مهمِ قدردانی پرداخته است. تحقیقات نشان داده که قدردانی به‌طور مستقل می‌تواند پیش‌بینی کننده نیک‌زیستی باشد و به همین دلیل بسیار مهم است. در این فصل با تکنیک‌ها و راهبردهای تقویت و ابراز قدردانی آشنا می‌شوید.

بخش چهارم مربوط به خوش‌بینی است و شامل فصل ششم و به همین نام است. این فصل یکی از ستون‌های مهم این کتاب و همچنین روان‌شناسی مثبت است. تسلط یافتن بر مهارت‌های ارائه شده در این فصل، اثر مستقیمی بر نیک‌زیستی، تحمل و تاب‌آوری ما دارد. سناریو و تمرین‌های مهم و جالبی در این فصل قرار داده شده است.

بخش پنجم مربوط به مراقبت از خود است و شامل دو فصل است. فصل هفتم به مراقبت از بدن اختصاص دارد. فعالیت بدنی در نیک‌زیستی اثر مستقیم دارد. فصل هشتم درباره معنا یا مراقبت از خود از طریق دین‌داری و معنویت است. معنویت نیز یکی دیگر از توانمندی‌های منشی و معنا نیز یکی از پنج پایه نیک‌زیستی است. در این دو فصل اهمیت ورزش، مذهب و معنویت و راهبردهای به اجرا گذاشتن آن‌ها ارائه شده است.

مفاهیم مطرح شده در کتاب دوم

بخش ششم مربوط به مدیریت استرس، سختی‌ها و آسیب‌هاست و شامل سه فصل است. فصل نهم درباره کنار آمدن با مشکلات است. راهبردهای مفیدی برای کنار آمدن با سختی‌ها معرفی شده است. فصل دهم درباره بخشش است. بخشش یکی از توانمندی‌های منشی و بسیار مهم در روابط انسانی و زندگی است. در این فصل شیوه‌های تمرین و تکنیک‌های تقویت بخشش آموزش داده شده است. فصل یازدهم درباره تاب‌آوری است. این فصل نیز مانند خوش‌بینی، یکی دیگر از تکیه‌گاه‌های روان‌شناسی مثبت و این کتاب است. تاب‌آوری از ابعاد گوناگونی بررسی شده و تمرین‌ها و فعالیت‌های فراوانی وجود دارد که فهم و درونی کردن مطلب را برای خواننده مشتاق تسهیل می‌کند. مانند فصل خوش‌بینی، در بحث تاب‌آوری نیز متوجه ارتباط ارگانیک بسیاری از مفاهیم روان‌شناسی مثبت با یکدیگر می‌شوید.

بخش هفتم مربوط به زندگی در لحظه حال است و شامل دو فصل است. فصل دوازدهم درباره غرقگی است؛ یکی از پنج پایه نیک‌زیستی و یکی از مفاهیم عمیق و قدیمی در این حوزه. در کنار سایر مطالب، راهبردهای غرقگی با شما به اشتراک گذاشته شده است. فصل سیزدهم درباره چشیدن طعم لذت است که نقطه مقابل فصل نهم است. این مفهوم و کارکردهایش در زندگی بسیار جالب و هیجان انگیز است.

بخش هشتم مربوط به ایجاد و حفظ پیوندهای انسانی و اجتماعی است و شامل دو فصل جذاب دیگر است. فصل چهاردهم درباره توانمندی منشی بسیار مهمِ مهربانی است. به مانند سایر فصل‌ها، تمرین‌های مفید و کاربردی برای تقویت مهربانی معرفی شده است. فصل پانزدهم درباره پرورش روابط انسانی و اجتماعی مثبت است. تمرکز این فصل روی روابط صمیمی، به‌خصوص میان همسران است. تمرینات و تکنیک‌های مفید دیگری معرفی شده‌ است که اگر به‌کار گرفته شود، می‌تواند کیفیت رابطه‌های شما را بهبود بدهد.

بخش نهم مربوط به کارآمدی، موفقیت و کامیابی است و شامل دو فصل است. فصل شانزدهم درباره پایداری یا به معنای سنتی آن، سلحشوری است. پایداری سازه‌ای است که از چند توانمندی تشکیل شده است. تحقیقات نشان داده که پایداری عامل اصلی موفقیت است و نه بهره‌هوشی. فصل هفدهم نیز درباره هدف‌گذاری مثبت و امید است. در این فصل با یافته‌های علمی و کاربردی درباره هدف‌گذاری آشنا می‌شویم. یکی از مهمترین موضوعات این فصل، موضوع امید است که به آن پرداخته شده است. امید نیز یکی دیگر از توانمندی‌های منشی است.

در نهایت می‌رسیم به بخش دهم که مربوط است به سازه سرمایه روان‌شناختی که شامل مؤلفه‌های خودکارآمدی، خوش‌بینی، امید و تاب‌آوری است. سرمایه روان‌شناختی، عنوان فصل پایانی و هجدهم است.

راهنمای مطالعۀ کتاب کوچینگ زندگی مثبت

معمولاً به افرادی که به شیوه‌ای منظم و نظام‌مند مشغول توسعه شخصی و یادگیری هستند، پیشنهاد می‌شود کتاب را به همان ترتیبی که آماده شده است مطالعه کنند و در پایان هر فصل تمرینات را نیز انجام بدهند. در قسمت تمرینات فصل سوم این کتاب، پرسشنامه‌هایی برای سنجش و اندازه‌گیری نیک‌زیستی و شکوفایی در زندگی و کار ارائه شده است که افراد می‌توانند قبل از شروع مطالعه کتاب، آن‌ها را تکمیل کنند و پس از خواندن کتاب، این پرسشنامه‌ها را دوباره تکمیل کنند و درصد پیشرفت خود را ملاحظه کنند.

اما گروهی هم وجود دارند که دوست دارند مطالب کتاب را مزه‌مزه یا به صورت موضوعی به کتاب مراجعه کنند. آن‌ها می‌توانند از هر بخش یا فصلی که دوست دارند شروع کنند و به صورت نامحدود در کتاب پرسه بزنند و به دنبال مطالب جذاب باشند. قطعاً اگر به مفهوم یا مطلبی برخورد کردند که دوست داشتند بیشتر بخوانند، می‌توانند به مقدمه یا فهرست مطالب رجوع کنند و بر اساس نظم معرفی شده، به بخش یا فصل مربوطه مراجعه کنند. در نهایت، برای مطالعه این کتاب، بهتر است خودتان را محدود به روشی خاص نکنید و از هر روشی که برای خود مناسب است، استفاده کنید.

معرفی نویسنده کتاب کوچینگ زندگی مثبت

امیر پهلونژاد (۱۳۵۱) مشاور، کوچ زندگی، مترجم و مؤلف است. او  «تعهد به رشد و توسعۀ شخصی مستمر و کمک به افراد و تیم‌ها برای ارتقای کیفیت زندگی و عملکردشان» را مأموریت خود در زندگی می‌داند.

امیر پهلونژاد، کارگاه‌ها و گروه‌های متعددی در حوزۀ راه‌بری و کوچینگ برای عموم و سازمان‌ها طراحی و اجرا کرده است و به‌عنوان کوچ، مدرس و تسهیلگر، در پروژه‌های توسعۀ راه‌بران سازمانی، با مؤسسات معتبر آموزشی بین‌المللی همکاری دارد. آقای پهلونژاد، هم‌اکنون، کاندیدای دکترای تخصصی مشاوره و راهنمایی است و چندین مدرک بین‌المللی در حوزۀ کوچینگ زندگی و سازمانی دارد؛ همچنین کنار تحصیلات آکادمیک، همواره مشغول ارتقای دانش و مهارت‌هایش نیز بوده است؛ در این راستا، مدرک تخصصی روان‌شناسی مثبت (زیرنظر دانشگاه پنسیلوانیا) دارد و مربی و عضو هیئت علمی مؤسسۀ بین‌المللی ویلیام گلسر (تئوری انتخاب، واقعیت‌درمانی و مدیریت راه‌برانه) است. امیر پهلونژاد به مطالعه و ترجمه، فلسفه، موسیقی، خطاطی، ورزش، کوهپیمایی و طبیعت‌گردی علاقه‌مند است و بیش از بیست سال است که کنار همۀ فعالیت‌های زندگی و حرفه‌ای خود، هنر رزمی و فلسفی آی‌کی‌دو را نیز آموزش می‌دهد.

سایر کتاب‌های منتشر شده از امیر پهلونژاد

• به‌پاخاستن برای انسانیت
• کوچینگ زندگی
• کوچینگ کارکنان
• زندگی متعادل (داشتن یا شدن)
• کوچینگ سازمانی
• هنر زندگی خردمندانه (نگاهی نو بر آموزه‌های حکیم باستان اپیکتِتوس)
• کوچینگ مثبت
• کوچینگِ خود؛ شکوفایی رابطه با خود مبتنی بر تئوری انتخاب

خرید کتاب

برای خرید کتاب می‌توانید از طریق این لینک اقدام نمایید.