در مورد اهمیت خوشبینی خیلی از روان‌شناسان و سایر بزرگان صاحب نظر تا به حال صحبت کرده اند. خوشبینی یکی از ارزشمندترین ویژگی‌های انسان‌هاست که به دلیل تأثیر قابل توجه آن بر شادابی روحی، روابط فردی و حتی سلامت جسمی، مورد توجه بسیاری از متخصصان روان‌شناسی و مشاوران زندگی قرار گرفته است. خوش‌بینی به معنای دیدن جهان و مسائل اطراف با چشم‌اندازی مثبت و سازنده است.

خوش‌بین بودن در برابر دلسردی و ناامیدی به جایگاه بلندی در ذهن افراد می‌انجامد و به آنها کمک می‌کند تا از هر چیزی که در زندگی رخ می‌دهد، بهترین بهره را ببرند و با انرژی بیشتری به سمت اهدافشان حرکت کنند. افراد خوش‌بین، پویا، خلاق و متعادل هستند و در کلیه جوامع و حتی در محیط کار بسیار محبوب هستند.

خوش‌بینی به دلیل تأثیر قابل توجه آن بر سلامت جسمی، نیز بسیار مهم است. افراد خوش‌بین با عقلانیت و مسئولیت پذیری بالا، در مواجهه با تنش‌ها و مشکلات راه حل‌های خلاقانه پیدا می‌کنند و به این ترتیب برای شفافیت و رویارویی با چالش‌های فردی و اجتماعی آماده می‌شوند.

یادگیری خوشبینی

هنگامی که مهارت‌های خوشبینی در سنین پایین آموخته شود، در ما بنیادی و اساسی می‌شود. مانند عادات پاکیزگی و مهربانی، آن‌ها به خودی خود آن‌قدر پراجر هستند که تکرار آن‌ها به جای آن‌که سخت و طافت فرسا باشد، خودکار انجام می‌شود. اما خوشبینی عادتی بسیار مهم‌تر از پاکیزگی است. به‌ویژه اگر فرزندتان در آزمون افسردگی نمره ضعیفی کسب کرده باشد یا اگر شما و همسرتان با هم خوب کنار نمی‌آیید. در این موارد، اگر کودک این مهارت‌ها را کسب نکند، در معرض خطر افسردگی و کاهش موفقیت در مدرسه است. اگر کودک مهارت خوش بینی را کسب کند، آن‌گاه ممکن است از احساسات طولانی ناامیدی و درماندگی که در غیر این صورت می‌توانست او را تحت تأثیر قرار دهد، مصون بماند. نازگل نسبت به شغلش خوشبین و مشتاق است و نیما نسبت به شغلش بدبین و افسرده است. عرف رایج به ما می‌گوید که موفقیت باعث خوشبینی افراد می‌شود، اما پژوهش‌ها نشان داده که برعکس این هم اتفاق می‌افتد. افراد خوش‌بین به افراد موفق تبدیل می‌شوند. در مدرسه، در زمین بازی و در محل کار، فرد خوش‌بین از استعدادهای نهفته خود نهایت استفاده را می‌‌کند. ما الان علت این موضوع را می‌دانیم. فرد خوش‌بین استقامت می‌کند. فرد خوش‌بین در مواجهه با شکست‌ها و موانع معمول و حتی شکست‌های بزرگ، ایستادگی می‌کند. وقتی در محل کار به مشکلی برخورد می‌کند، به‌کارش ادامه می‌دهد، به‌ویژه در نقطه‌ی حساسی که رقبای او نیز به مشکل برمی‌خورند و شروع به وارفتن می‌کنند.

تاثیر خوشبینی در کار

خوشبینی نه فقط در مشاغل رقابتی، بلکه به‌طور کلی در کار کمک می‌کند. هر زمانی که کار شما بسیار سخت می‌شود، می‌تواند به شما کمک کند. می‌تواند بین انجام کار خوب یا ضعیف یا اصلاً انجام نشدن کار تفاوت ایجاد کند. شغلی را انتخاب کنید که اصلاً رقابتی نیست، برای مثال نویسندگی. سلیگمن می‌نویسد: «نوشتن این فصل را در نظر بگیرید. برخلاف افرادی مانند مثال بالا، من یک خوشبین به دنیا نیامدم، بلکه مجبور شدم برای عبور از موانع، تکنیک‌هایی را یاد بگیرم و گاهی هم ابداع کنم. برای من سخت‌ترین بخش نوشتن، ارائه مثال‌هایی واضح و روشن از اصول انتزاعی است که درباره‌اش می‌نویسم. نوشتن درباره این اصول همیشه به راحتی انجام می‌شود، زیرا من ده-بیست سال را صرف تحقیق درباره آن‌ها کرده‌ام. اما برای سال‌ها، وقتی به قسمت‌هایی می‌رسیدم که نیاز به مثال داشتند، سردرد می‌گرفتم که به من می‌گفت به مشکل بزرگی برخورد کرده‌ای. بی‌قرار و نگران می‌شدم. هر کاری غیر از نوشتن انجام می‌دادم: برقراری تماس تلفنی، تجزیه و تحلیل داده‌ها. اگر مشکل خیلی بزرگ بود، می‌رفتم بیرون و بریج بازی می‌کردم. این الگو می‌توانست ساعت‌ها و حتی روزها ادامه داشته باشد. نه تنها کارم را انجام نمی‌دادم، بلکه وقتی ساعت‌ها به روز تبدیل می‌شد، دچار احساس گناه و افسردگی می‌شدم. همه اینها تغییر کرده است. من هنوز هم بیشتر از آن‌چه که دوست دارم به مشکلات برخورد می‌کنم، اما تکنیک‌هایی را پیدا کرده‌ام که همیشه به من کمک کرده‌اند.» در این بخش شما دو عدد از این تکنیک‌ها را یاد خواهید گرفت که می‌توانید در محل کار از آن‌ها استفاده کنید: گوش دادن به گفت‌وگوی درونی خود و جدل با گفت‌وگوی منفی خود.

سه جنبه خوشبینی

خوشبینی آموخته شده به مردم، نه فقط به عنوان فرد، بلکه به صورت گروهی و تیمی نیز کمک می‌کند تا از دیوار مشکلات عبور کنند. سبک تبیینی کل تیم، همان‌طور که در تیم‌های ورزشی دیده شده، می تواند باعث پیروزی یا شکست شود. سازمان‌های بزرگ و کوچک نیز به خوشبینی نیاز دارند. آن‌ها به افرادی با استعداد و انگیزه نیاز دارند که خوش‌بین نیز باشند. سازمانی که دارای افراد خوش‌بین باشد – یا افراد خوش‌بین در جایگاه‌های مهم و اساسی قرار گرفته باشند– دارای برتری خواهد بود. سه راه وجود دارد که یک سازمان می‌تواند از لبه خوشبینی استفاده کند.

انتخاب افراد

اولین مورد، انتخاب افراد  است. شرکت شما می‌تواند افراد خوش‌بین را برای تصدی‌گری شغل‌ها و سمت‌های مورد نظر انتخاب کند. افراد خوش‌بین، به ویژه تحت فشار، بیشتر از بدبین‌ها تولید می‌کنند و بهره‌وری دارند. استعداد و انگیزه به تنهایی کافی نیست. همان‌طور که دیده شده، بدون باور تزلزل ناپذیر که می‌توانید موفق شوید، استعداد بالا و انگیزه فراوان نمی‌تواند به نتیجه برسد. اکنون بیش ازصدها سازمان از پرسشنامه‌های خوشبینی در رویه‌های انتخاب خود، برای شناسایی افرادی که نه تنها استعداد و انگیزه دارند، بلکه خوشبینی لازم برای موفقیت را نیز دارند، استفاده می‌کنند. این توانایی انتخابِ افراد خوش‌بین، به‌ویژه در مشاغلی که هزینه‌های استخدام و آموزش بالا و نرخ گردش مالی بالایی دارند، مهم است. انتخاب مبتنی بر خوشبینی، ترک نیروی‌های انسانی که روی استخدام و آموزششان سرمایه‌گذاری قابل توجهی شده است را کاهش می‌دهد و بهره‌وری و رضایت شغلی کل تیم را بهبود می‌بخشد. اما استفاده از خوشبینی به این‌جا ختم نمی‌شود.

کارگماری  نیروهای انسانی

راه دومی که یک سازمان می‌تواند از خوشبینی استفاده کند، انتصاب یا کارگماری  نیروهای انسانی است. خوشبینی قوی یک فضیلت آشکار برای مشاغل «با ریسک شکست بالا» و مشاغل «پر استرس» است که نیاز به ابتکار، پشتکار و رویاپردازی جسورانه دارد. بدیهی است که بدبینی شدید برای هیچ کس دارایی محسوب نمی‌شود. اما برخی مشاغل مستلزم مقداری بدبینی است. همان‌طور که شواهد قابل توجهی نشان داده است، بدبین‌ها واقعیت را دقیق‌تر از خوش‌بین‌ها می‌بینند. به همین دلیل، هر شرکت یا زندگی موفقی، هم نیازمند درک دقیق واقعیت است و هم نیازمند توانایی رویاپردازی فراتر از واقعیت فعلی است. به نظر می‌رسد که این دو ویژگی ذهنی همیشه در یک نفر جمع نمی‌شود و تعداد کمی از افراد صاحب مهارت‌هایی هستند که شما در این بخش خواهید آموخت که به شما امکان می‌دهد در زمان نیاز از خوشبینی یا بدبینی استفاده کنید. در هر سازمان بزرگی، افراد مختلف، وظایف متفاوتی را انجام می‌دهند. چگونه می‌توانید افراد مناسب را در مشاغل مناسب به‌کار بگیرید؟

یادگیری خوشبینی

دکتر مارتین سلیگمن به همراه دو درمانگر شناختی برجسته دیگر به نام‌های دکتر استیون هولون از دانشگاه وندربیلت و دکتر آرتور فریمن از دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی نیوجرسی برنامه‌ای را برای آموزش خوشبینی طراحی کرده‌اند. این برنامه با اجرای پرسشنامه خوشبینی در سازمان شروع می‌شود و سپس کارگاه‌هایی برای آموزش خوشبینی در محل کار برگزار می‌شود. برخلاف اکثر دوره‌های آموزشی برای نماینده‌های فروش، که به شما یاد می‌دهند به مشتریان خود چه بگویید، این دوره و تمرین‌هایی که بعد از آن انجام می‌شود، بر پاسخ‌های منفی مشتری‌تان تمرکز دارد. این یک تفاوت اساسی و بنیادی است.

سخن آخر

در این مقاله به اهمیت خوشبینی پرداختیم. خوشبینی آموخته شده به مردم، نه فقط به عنوان فرد، بلکه به صورت گروهی و تیمی نیز کمک می‌کند تا از دیوار مشکلات عبور کنند برای همین یادگیری خوشبینی از همان کودکی اهمیت زیادی دارد. پیشنهاد می‌کنیم اگر به مبحت خوشبینی و سایر مباحث کوچینگ مثبت علاقه دارید، کتاب کوچینگ زندگی مثبت را حتما مطالعه کنید.